Cihannüma adlı eserin konusu Nedir? Cihannüma eseri kimin? Cihannüma yazar kim? Cihannüma ne demek? – HY Gazete

CİHANNÜMA KİMİN ESERİDİR?

Osmanlı ülkelerinin ilk sistematik coğrafya kitabı olma özelliği taşıyan Cihannümâ, değişik ilim sahalarına ilgi duymuş olan Kâtib Çelebi’nin en önemli eserleri arasında yer alır.

1055 (1645) Girit seferi dolayısıyla haritalara ve coğrafya kitaplarına merak salan Kâtib Çelebi eserinin giriş kısmında, coğrafyanın insana oturduğu yerde dünyayı gezen seyyahlar gibi âlemi dolaşıp görme imkânı verdiğini, bu eserlerin okunmasıyla ömürleri boyunca seyahat edenlerden daha çok bilgi sahibi olunacağını söyleyerek coğrafyanın faydalarını belirtir. Daha sonra Cihannümâ’yı telif sebebini Arapça, Farsça ve Türkçe yazılmış coğrafya kitaplarının yetersiz olması, buna karşılık Batı’da bu ilme büyük önem verilmesi şeklinde açıklar. Bu gaye ile coğrafya alanında çeşitli kitaplardan faydalanarak İslâm coğrafyacılarının eksiklerini telâfi etmeyi ve coğrafya ilminin kendi zamanındaki durumunu ortaya koymayı düşünür. Kâtib Çelebi ayrıca Cihannümâ’nın iki bölümden meydana gelen bir eser olduğunu, birinci bölümün sadece denizler, nehirler ve adalardan, ikinci bölümün karalardan, alfabe sırasıyla şehirlerden, hicrî VII. (XIII.) yüzyıldan sonra keşfedilen ülkelerden bahsettiğini de ifade eder

CİHANNÜMA KISACA

Yazımına 1648 yılında başlanılan ve Türk Coğrafya Tarihi açısından klasik dönemden modern döneme geçişi başlatan eserdir. 1657 yılında vefat edene kadar da Katip Çelebi bu eseri yazmaya devam etmiştir. Müellifinin ömrü bu eseri tamamlamaya yetmemiştir.
Katip Çelebi bu eseri yazmayı Girit Seferi sırasında planlamış, sefer sonrasında ise yazım aşamasına geçmiştir.
Eser her ne kadar 17. Yüzyılda yazılsa da basımı 18. Yüzyılda İbrahim Müteferrika tarafından gerçekleştirilmiştir. Hatta İbrahim Müteferrika eserin bazı yerlerine kendi eklemeler de yapmıştır.
Eser iki bölüm halinde yazılmıştır.
Kitabın giriş kısmı bir önsözü müteakip yerküre, denizler ve okyanuslar, kıtalar gibi konularda bilgiler verir. Eserin ilerleyen kısımlarında ise Endülüs, Fransa, Vatikan, Venedik, Bosna, Macaristan, Rumeli, Anadolu gibi yerler hakkında bilgi verilmektedir.
Eser Osmanlı toprakları üzerinde basılan ilk sistematik Coğrafya kitabı özelliği taşımaktadır.
Cihannüma kelimesinin günümüzdeki anlamı ise her yeri gören kule şeklindedir.
Dünyanın bütününü gösteren haritalara da Cihannüma denilmektedir.
Aynı zamanda mimari bir terim olan Cihannüma evlerin her yeni görmeye müsait olan camlı çatı katlarına verilen isimdir.